Sorrera.
Rali Konposizioak.
Makina batekin hasi eta apurka-apurka joan beharrean, berunezko tipografiarako eta litografiarako (offset, lehorrean) lau Intertype eta Linotype makina zeudela eta hiru txandatan 24 orduz lan egiten zuen talde indartsua zuela ikusi zuen.
Lehenengo krisialdia 1969an etorri zen, Gráficas Elexpuru enpresak porrot egin zuenean. Horrek 3 milioi ordaindu gabe eta lan asko amaitu gabe utzi zuen. Jose Antoniok inprentaren bezeroekin akordioak egitea lortu zuen, Banco Bilbaoren kreditua eskuratu zuen eta kalera irten zen enpresari lan jarraitua eta garrantzitsua ekarriko zioten bezero eta proiektu berrien bila. Bezero horien artean, garai desberdinetan, UNED, Euskal Mundu Biltzarra, Mapfre Fundazioa, CISS argitaletxea edo Legedirako epaien digitalizazioa izan ziren.
Rali azken berrogeita hamar urteotako Espainiako historia grafikoaren protagonista izan da, betiko erreferente eta 70-80 hamarkadetan fotokonposizioaren zein 90 hamarkadan autoedizioaren aitzindari. Penintsula osoan dago, Iruñean, Sevillan eta Valentzian zabaldutako bulegoei esker (Fonasa, Foansa y Folesa), horien bidez bezero handiei zerbitzua in situ emateko, esaterako Nafarroako Unibertsitateari edo CISS argitaletxeari. Sustapen eta publizitate produktuei zerbitzua emateko sortu zen Tratex fotomekanikaren enpresa nagusia ere bada, eta Ralik argitaletxeentzako liburuen argitalpenen ardura du
Fotokonposizioa eta Autoedizioa.
Ralik fotokonposizioan egindako inbertsioa konpentsatzen du linotipien iraupena arrakastaz luzatzen duelako. Fotokonposiziorako tresna berriak astiro sartuz doaz, eta lehenengoa elektromekanika izan zen, 1971n, tipoen eta izenburuen tamaina handitzeko lenteen bidezko sistema optikoa zuena.
70eko hamarkadaren erdian fotokonposizio elektronikoa heldu zen, automatismoak zituena, eta beraz, arina eta fidagarria (matxura gutxiago) zena. Euskarri batzuetan, zulatutako zintan edo zinta magnetikoan esaterako, datuak gordetzeko diskete-unitatedunak. Sistema hauek bost urteko zikloetan heldu ziren, berariazko filmagailuekin: Photon, M Sistema, Berthold Sistema (trinkoa eta alemana), Pentax (amerikarra) eta 8000 Sistema. Horrela, fotokonposizio digitalaren hastapenera heldu ginen: Irakurgailua >pantaila > paper fotografikoa > pelikula.
Aipatutako azken sistemek, oso aurreratuta zeudenek, muntaketa automatikoa ere bazuten, eta Ralik arin eman zuen Autoediziorako jauzia. Hasieran merkatu hori profesionalentzat baino ez zen, Adoberen PostScript teknologia Appleren Macintosh sistemara aplikatzeak erabiltzaile arruntei hurbildu zien arte.
Iraultza da.
XXI. mendea.
José Antonio San Martínentzat gehiegi zen, eta erretiroa hartzea erabaki zuen. Europako zorroan interesa zuen Grupo Zetaren eskaintza baztertu, eta konfiantzazko arduradunekin akordio batera heldu zen, enpresari jarraipena emateko.
Lehenago, 1996an, Rali sortu berria zen Europar Batasuneko Argitalpenen Bulegora (OPOCE orduan, OP gaur egun) heldu zen, merkataritza-profileko Evelio González Kudeatzailearen eskutik. Horretarako, hegoaldeko herrialdeen estigma zela eta, egun ere gaurkotasun handikoa dena, Kalitate-Kudeaketaren UNE-EN ISO 9001 Arauaren araberako ziurtagiria lortu behar izan genuen. Rali bere arloan eskuratu zuen Espainiako lehenengo enpresa izan zen, eta gaur egun ere Europar Batasunak Espainian duen hornitzaile grafiko bakarra da. Europako merkatu ofiziala da, bere marjina onekin, beteta dagoen merkatu nazionala orekatzen duena.
Irudia (puntuak, bilbea) testuari lotzen zaio. Fotomekanikak desagertzen dira, eta Aurreinprimaketa osoaz hitz egiten dugu.
2005ean Rali Bizkaiko Aldizkari Ofizialaren fotokonposizio osagarriaren esleipenduna izan zen, eta lau urte geroago lehiaketa berritu zuen, gaur egungo krisialdiaren basamortuan ezinbestekoa den hileroko fakturazioa bermatuz.
Zailtasunak eta berregituratze mingarria zein neketsua gorabehera, Ralik ez du amore eman, eta ez da geldirik zain geratu. Egia esan, gaur egun egoera ezin hobean gaude, eta konpetentzia urriagatik, aukera on baten aurrean. Izan ere, gure indarra duen enpresarik ez dago, Herri Administrazioak eta argitaletxeek eskatzen duten egonkortasuna eta lan-zama eskaintzeko gai dena.
2014an, urtarriletik aurrera, Estatuko Aldizkari Ofizialaren Estatu Agentziak eta Wolters Kluwerrek etengabe lana ematen diote Costa kaleko gure makina-gelari, 1964an Rali Konposizioak aldatu zeneko eraikin berean, Bilbo erdialdean dagoen industria-kale bakarrenetarikoan.